پایگاه خبری کرج امروز - دیگر بزرگ‌تر شدن شهرها به‌تنهایی یک مزیت محسوب نمی‌شود، بلکه تمرکز اصلی بر زیست‌پذیری، پایداری و رفاه شهروندان قرار گرفته است. در این میان، شهرهایی که زودتر این تغییر رویکرد را پذیرفته‌اند، توانسته‌اند الگوهای موفقی از شهرنشینی مدرن ارائه دهند. کپنهاگ یکی از نمونه‌های برجسته در این زمینه است. این شهر از سال‌ها پیش برنامه‌ریزی دقیقی برای کاهش وابستگی به خودروهای شخصی و ترویج حمل‌ونقل پایدار انجام داده است. در حال حاضر، بیش از ۶۲ درصد از شهروندان کپنهاگ برای رفت‌وآمدهای روزانه از دوچرخه استفاده می‌کنند و این شهر قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ به اولین شهر کربن‌خنثی در جهان تبدیل شود.
پاریس نیز مسیر مشابهی را طی کرده است. شهردار این شهر، آنه هیدالگو، پروژه‌های متعددی برای کاهش ترافیک و افزایش فضاهای سبز شهری اجرا کرده است.یکی از مهم‌ترین این طرح‌ها، اختصاص ۵۴ کیلومتر از خیابان‌های اصلی شهر به عابران پیاده و دوچرخه‌سواران است که تأثیر چشمگیری در کاهش آلودگی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان داشته است.
در سوی دیگر دنیا، ملبورن نیز رویکردی متفاوت از کلان‌شهرهای سنتی در پیش گرفته است. این شهر در راستای افزایش زیست‌پذیری، مدل "شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای" را پیاده‌سازی کرده، به این معنا که شهروندان می‌توانند تمامی نیازهای روزانه خود را در کمتر از ۱۵ دقیقه پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری برطرف کنند. این مدل، وابستگی به خودروهای شخصی را کاهش داده و زندگی شهری را کارآمدتر کرده است.
سنگاپور نیز، به‌جای گسترش فیزیکی، روی تکنولوژی‌های هوشمند و افزایش فضای سبز عمودی تمرکز کرده است. براساس برنامه‌ریزی‌های این شهر، تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۸۰ درصد از ساختمان‌های سنگاپور دارای سقف‌های سبز یا دیوارهای سبز خواهند بود، که به کاهش دمای شهری و بهبود کیفیت هوا کمک شایانی می‌کند.
بحران‌های زیست‌محیطی تهدیدی جدی برای شهرها
این تغییر رویکرد به دلایل متعددی ضروری به نظر می‌رسد. بحران زیست‌محیطی یکی از اصلی‌ترین عواملی است که شهرهای جهان را به بازنگری در سیاست‌های توسعه‌ای خود واداشته است. کلان‌شهرها به‌تنهایی مسئول بیش از ۷۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان هستند، و بدون برنامه‌های پایدار، این بحران روزبه‌روز عمیق‌تر خواهد شد. از سوی دیگر، افزایش نابرابری اجتماعی نیز یکی از پیامدهای رشد بی‌رویه شهرهاست. در بسیاری از کلان‌شهرهای جهان، هزینه‌های مسکن به‌شدت افزایش یافته و باعث شده است که بخش عمده‌ای از جمعیت به حاشیه رانده شوند.
این در حالی است که شهرهای زیست‌پذیر با ارائه امکاناتی مانند حمل‌ونقل عمومی کارآمد، فضاهای سبز گسترده و دسترسی آسان به خدمات شهری، می‌توانند زندگی عادلانه‌تری برای شهروندان خود فراهم کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۷۰ درصد از جمعیت جهان در شهرها زندگی خواهند کرد. اما این شهرها دیگر صرفاً کلان‌شهرهای عظیم نخواهند بود، بلکه مدل‌های جدیدی از شهرنشینی جایگزین مدل‌های قدیمی توسعه خواهند شد. شهرهای آینده نه بر اساس وسعت، بلکه بر اساس کیفیت زندگی، پایداری و میزان رضایت شهروندان ارزیابی خواهند شد. ازاین‌رو، شهرهایی که امروز مسیر زیست‌پذیری را انتخاب کنند، در آینده نه‌تنها پایدارتر خواهند بود، بلکه جذابیت بیشتری برای ساکنان و سرمایه‌گذاران خواهند داشت.
آینده‌پژوه و نویسنده: محسن راعی
ارسال نظر